حدیث «مدینه العلم» یکی دیگر از مناقب مخصوص امام علی علیه السلام و از احادیث «متواتر» است که حضرت رسول اکرم در حق آن حضرت فرمود:
انا مدینه العلم و علیٌّ بابها، فمن اراد العلم، فلیأت الباب ؛ «من شهر علم هستم و دروازه آن شهر، علی بن ابیطالب است، هر کس علم بخواهد به دروازه شهر بیاید.»(۱)
منظور رسول خدا از این حدیث آن است که: من علم خود را به علی بن ابیطالب علیه السلام منتقل کردهام، و علوم من در وجود وی متمرکز است، و من در او خلاصه میشوم،
اگر برای دانستن علوم به امام علی علیه السلام مراجعه کنید، مانند آنست که به من مراجعه کردهاید.
خواه در زندگی من و یا بعد از مرگم باشد، مخصوصاً این روایت بیشتر به دوران رحلت رسول خدا مربوط میشود که علی بن ابیطالب علیه السلام را به صورت یک پناهگاه علمی برای امت اسلامی معرفی فرمود.
در بسیاری از روایات آمده است که رسول خدا صلی الله علیه و آله بارها با علی خلوت میکرد و سخن می گفتند .
از حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام پرسیدند:
رسول خدا چه چیز به شما بخشیده است؟
فرمود:
علّمنی الف بابٍ من العلم، فتح لی من کلّ بابٍ الف بابٍ . (۲)
«هزار نوع علم به من آموخت که از هر نوع آن هزار علم دیگر بر من مکشوف گردید.»
پینوشتها:
۱- ارشاد مفید، ص ۱۵/ بحارالانوار، ج ۴۰، ص ۲۰۰، بطور مشروح آورده / مستدرک حاکم، ج۳، ص ۱۲۶، از ابن عباس و جابر بن عبدالله / تذکره سبط ابن جوزی، ص ۵۱٫
۲- ارشاد مفید، ص ۱۵/ بحارالانوار، ج ۴۰، ص ۲۱۳ – ۲۱۸٫
منبع:
امام علی علیه السلام و مسائل سیاسی، محمد دشتی، ج ۹ .