پايگاه اطلاع رساني دفتر امام جمعه گلپايگان
وقتی واقف در حال حیاتش ملکی از املاک خود را وقف کند هم به جامعه خدمت کرده است و هم پس از مرگش سودی به عنوان ثواب و پاداش الهی به او می رسد؛ «… و الباقیات الصالحات خیر عند ربّک ثواباً و مرداً»؛ «… و کارهای شایسته ی ماندنی، نزد پروردگارت از حیث پاداش بهتر و خوش عاقبت تر است.»؛(سوره مریم، آیه ۷۶)
کارهای خیر در حد طبیعی آن به منزله ی بخشی از زندگی هر فرد، در همه ی جوامع به عنوان یک عمل مناسب و سازگار تلقی می شود. کار های خیر در همه ی جوامع مورد پسند واقع می شوند و در دین و زندگی اثرات مثبتی بر افراد می گذارد.
یکی از کارهای خیر ” وقف ” نام دارد، که در تمام ادیان آسمانی، به خصوص در دین اسلام نامی آشنا است.
وقتی واقف درحال حیاتش ملکی از املاک خود را وقف کند هم به جامعه خدمت کرده است و هم پس از مرگش سودی به عنوان ثواب و پاداش الهی به او می رسد؛ «… و الباقیات الصالحات خیر عند ربّک ثواباً و مرداً»؛ «… و کارهای شایسته ی ماندنی، نزد پروردگارت از حیث پاداش بهتر و خوش عاقبت تر است.»؛(سوره مریم، آیه ۷۶)
از نظر علمی می توان گفت که عمل به مقتضای اصل عام ” عدل و انصاف ” و توجه به حقوق “ارحام و ارقاب ” و لزوم رعایت ” اعتدال ” و میانه روی در امور، ایجاب می کند که وقف تمام اموال، جایز نباشد. آیه ی بلند پایه ی «و الذین اذا انفـقوا سیرفـوا و لم تقیروا و کان بین ذلک قواماً»؛ «و مۆمنین کسانی هستند که چون خرج کنند، اسراف نکنند و بخل نورزند و میان این دو اعتدال عمل کنند.»؛ (سوره فرقان، آیه ۶۷)، راهنمای خوبی می تواند باشد.
وقف مانند انفال و خمس و زکات و جزیه و غنائم از منابع مالی حکومت اسلامی محسوب می شود و مصداق روشنی است از تعاون و همکاری که در اسلام دارای ویژگی هایی است و ما به بهانه هفته وقف در طی این ایام به مرور این ویژیگیها را تقدیم شما عزیزان می کنیم.
در ادامه این مقاله چند پرسش و پاسخ را در مورد وقف مطرح می کنیم:
آیه الله خامنه ای(دام ظله):
سوال: اینجانب یک باب منزل را وقف حوزه علمیه کرد‌ه‌ام و تولیت آن را در زمان حیاتم به عهده خودم و بعد از حیاتم به عهده شخص دیگرى گذاشته‌ام. آیا اجازه دارم اکنون تولیت بعد از خودم را تغییر بدهم؟
جواب: واقف فقط در وقت واقع ساختن وقف و در ضمن عقد آن اجازه قرار دادن حق تولیت براى خودش یا دیگرى را دارد اما بعد از تمام شدن وقف، واقف بیگانه از وقف مى‌باشد.
آیه الله حسینی شاهرودی(دام ظله):
سوال :وقف سهام از نظر شرعی جایز است؟ متولی وقف سهام اختیار معامله و خرید و فروش سهام را دارد؟
جواب: یکی از شرائط وقف آنستکه عین موقوفه قابل بقاء باشد بطوری که عین باقی بماند و از منافع آن استفاده شود مضافا بر اینکه خرید و فروش وقف جایز نیست.
آیه الله مکارم شیرازی(دام ظله):
سوال: اشیایى مانند ظروف قدیمى که فعلا استعمال آن معمول نیست وقف مسجد شده است، آیا مى توان این گونه ظروف را به جهت این که فعلا استعمال آن مرسوم نیست فروخت و با پول آن مشابه آن ظروف یا اشیاى دیگرى جهت مسجد خریدارى کرد؟
جواب: اگر فعلا قابل استفاده نیست، مى توان آن را تبدیل به ظروف مشابه کرد و اگر مسجد به ظروف نیاز ندارد در سایر حوایج مسجد مصرف گردد.
